Lễ đính hôn (Lễ ăn hỏi) là một nghi thức trong phong tục hôn nhân truyền thống của người Việt. Đó được xem là sự thông báo chính thức về việc hứa gả giữa hai họ. Đây là giai đoạn quan trọng trong quan hệ hôn nhân: cô gái trở thành "vợ sắp cưới" của chàng trai, và chàng trai sau khi mang lễ vật đến nhà gái là đã chính thức xin được nhận làm rể của nhà gái và tập gọi bố mẹ xưng con.
Trong lễ ăn hỏi, nhà trai mang lễ vật tới nhà gái. Nhà gái nhận lễ ăn hỏi tức là chính danh công nhận sự gả con gái cho nhà trai, và kể từ ngày ăn hỏi, đôi trai gái có thể coi là đôi vợ chồng chưa cưới, chỉ còn chờ ngày cưới để công bố với hai họ. Nội dung chủ yếu của lễ này là sự bàn bạc cụ thể, chính thức của hai gia đình về việc chuẩn bị lễ cưới.
Nhà Trai - Thành phần tham gia:
- Gia đình: chủ hôn, ông bà, ba mẹ, họ hàng.
- Đội ngũ bưng mâm quả: thường là những chàng trai chưa vợ, là bạn bè chú rể hoặc người thân.
Lễ vật: 6 – 8 mâm tùy theo gia đình: Cau trầu | Đèn, rượu, trà | Nữ trang, tiền chợ | Heo quay | Gà, xôi gấc | Trái cây | Bánh cốm, bánh quế, bánh phu thê.
Nhà Gái - Thành phần tham gia:
- Gia đình: ông bà, ba mẹ, họ hàng.
- Đội ngũ nhận mâm quả: thường là những cô gái chưa chồng, là bạn bè cô dâu hoặc người thân.
Nhà gái phải chuẩn bị trà nước, trang trí nhà cửa, bàn thờ gia tiên để đón nhà trai
Trang phục:
- Trang phục cô dâu: áo dài truyền thống (thường do mẹ chồng may tặng).
- Trang phục chú rể: complê hoặc áo dài truyền thống.
Nghi lễ:
- Mẹ chú rể sắp xếp mâm quả và trao cho đội ngũ bưng mâm quả. Số lượng mâm quả thường được chọn theo ý nghĩa tượng trưng cho những điều tốt như hạnh phúc, sức khỏe.
- Nhà trai chọn giờ lành để xuất phá đến nhà gái. Dừng trước nhà gái khoảng 50-100m để sắp xếp đội hình.
- Người chủ hôn và phụ rể sẽ bưng khay rượu vào trước và xin phép nhà gái để nhà trai vào. Dẫn đầu là ông bà, ba mẹ, họ hàng. Tiếp theo là đội ngũ bưng quả và chú rể đi sau cùng.
- Chủ hôn và gia đình sẽ tiến vào phòng làm lễ, đội ngũ nhận quả sẽ sắp xếp mâm quả trước bàn thờ.
- Chủ hôn sẽ khởi đầu và xin phép thắp nhang bàn thờ. Ba cô dâu đốt nến hình Phụng, ba chú rể cùng đốt nến hình Rồng để thể hiện sự khởi đầu thịnh vượng và hạnh phúc.
- Chủ hôn xin phép mẹ cô dâu dắt con gái ra diện kiến nhà trai.
- Cô dâu phải ngồi trong phòng cho đến khi mẹ gọi mới được ra. Ra mắt tổ tiên bằng cách thắp hương lên bàn thờ.
- Nhà gái nhận lễ rồi đặt một phần lên bàn thờ gia tiên. Khi lễ ăn hỏi xong, bánh trái, cau, trà được nhà gái "lại quả" (chuyển lại) cho nhà trai một ít, còn nhà gái dùng để chia cho họ hàng và người thân.